 |
| Hüseyin Atabaş |
İlköğrenimini Vakfıkebir'de tamamladı. Ortaokula Elâzığ’da başlayıp Kütahya’da bitirdi, Kütahya ve Trabzon liselerinde okudu. Liseyi Ankara’da bitirdikten sonra Ankara İktisadî ve Ticarî İlimler Akademisine devam etti. Ordu Yardımlaşma Kurumunda (1967-71) ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde (1971-79) Muhasebe Şefi, Ankara Büyükşehir Belediyesi’nde İmar İdare Heyeti Raportörü, Kütüphane ve Yayın Hizmetleri Şube Müdürü (1979-94) olarak çalıştı, emekli oldu.
Çalıştığı yerlerde sendikaların örgütlenme faaleyetleri içinde yer aldı, sivil toplum kuruluşları çalışmalarına katıldı. Halkevleri Genel Merkezi’nin yayın organı Halkoyu dergisinin yazı kurulunda görev aldı, Oluşum dergisinin yayın yönetmenliğini (1977-78), Yazın Dergisi’nin yazı işleri müdürlüğünü (1981-82) yaptı. Edebiyatçılar Derneği’nin kurucularındandır. Bu kuruluşun yürütme kurulunda sayman ve genel başkan yardımcısı olarak (1992-99) görevler üstlendi. TRT-INT (1996-97) ve Ankara’daki özel radyolarda (1997-99) kitap tanıtma ve şiir programları hazırlayıp sundu. Ankara Üniversitesi ile özel kurslarda yaratıcı yazarlık dersleri verdi. Yeni Politike ve Günlük Haber gazetelerinde köşe yazarlığı yaptı. 1999 yılında yeniden döndüğü çalışma yaşamınında Ankara Üniversitesi TÖMER Dil Öğretim Merkezi’nde editör ve Basın-Yayın Koordinatörü olarak (1999-2005) çalıştı, yayınevlerinde editörlük yaptı.
Edebiyat çevrelerinde oldukça sevilip sayılan bir kişiliğe sahip olan şair ve yazar Hüseyin Atabaş, 27 Şubat 2019 günü Ankara’da vefat etti. Şairin cenazesi 28 Şubat 2019 günü Ankara Karşıyaka Mezarlığı'nda toprağa verildi.
İlk şiiri “Kardeşçe“, 1 Mayıs 1961 tarihli Kütahya gazetesinde çıkmıştı. Sonraki yıllarda şiirlerini, şiir sanatı, edebiyat ve tolum sorunları üzerine yazılarını Sanat Dünyası, Çağrı, Çele, Özün, Türk Dili, Oluşum, Türkiye Yazıları, Halkoyu, Varlık, Kıyı, Çağdaş Türk Dili, Oluşum (iki yıl genel yayın yönetmeni), Yazın (yazı işleri müdürü),Damar, Düşlem, Cumhuriyet Kitap, Edebiyat ve Eleştiri, Hürriyet Gösteri, Karikatür,Dil Dergisi, Anadili, Kum, Ünlem Sonsuzluk ve Bir Gün ve Lacivert başta olmak üzere altmış kadar dergide; sanatsal ve toplumsal sorunlar üzerine yazılarını Barış, Yeni Ortam, Cumhuriyet, ve Siyah Beyaz gazetelerinde yayımladı. Yeni Politike ve Günlük Haber gazetelerinde köşe yazarlığı yaptı. 1974 yılında Demokratik Sol dergisinin açtığı yarışmaların şiir dalında beş şiiriyle birinci oldu. İlkyaz Töreni adlı eseriyle 1994 Cevdet Kudret Edebiyat Ödülü’nü, Yorgun Denge dosyasıyla 2005 Ceyhun Atuf Kansu Şiir Ödülü’nü aldı. Şiirlerinin bir bölümü Arapça, Almanca ve Fransızcaya çevrilerek yayımlandı. 1987'den itibaren Irak, Hollanda ve Almanya'ya sanatsal geziler yaptı. Çok sayıda sanat etkinliği düzenledi ve bu etkinliklerin bir bölümünü kitap olarak da basıma hazırladı.
1970 Kuşağı toplumcu-gerçekçi şairleri içinde değerlendirilen Hüseyin Atabaş, Cemal Süreya'nın sözleriyle, Türk şiir deneyini yaşamış, ondan çok şey edinmiş, Türkçeyi güzel kullanan, güzel şiir söyleyen bir şair olarak 20. yüzyılın son çeyreğinde Türk şiirindeki yerini aldı. Onun şiiri “soğuk kültür”le, yani yazılı kültürden çok “sıcak kültür”le, yani sözlü kültürden beslenir. Şairin halk kültüründen, ama kendinin kılarak yararlanması, dünya görüşünün gereği ve şiirinin içerik-ses bağlamının tutarlılığını gösterir. Onda bu ilişki, şiirin yaşamla bağ kurması bakımından olumluluk içerir. Hem sözlü kültürün anlatım biçiminden yararlanıp hem de bu anlatım biçimini kırarak, tekrar tehlikesini ortadan kaldırır; böylece okurla sıcak bir ilişki kurar. Bu da doğal, çünkü kendisi ile daha önce yapılan bir söyleşide, yola çıktığı şiir serüveninin altörgesinde halk destanlarının, halk türkülerinin olduğunu söylüyordu. Oradan gelen duyarlılığı değiştirip dönüştürerek çağdaş şiire taşıyor. Bu konu; günümüz şiirinin genelde halk kültüründen, sözlü kültürden, şiir geleneğimizden kopuk olması nedeniyle dikkat çekicidir. Hüseyin Atabaş’ın şiiri yalın ama derinlikli ve alçakgönüllü edasıyla insanın alıngan yerine dokunan, değişik izlekleri barındıran bir şiirdir. Atabaş düzyazılarında da dili yokuşa sürmeden, duru bir anlatım ustalığı gösterir.
Hüseyin Atabaş; 1974 Demokratik Sol Dergisi Şiir 1.lik Ödülü, 1994 Cevdet Kudret Edebiyat-Şiir Ödülü, 2005 Ceyhun Atuf Kansu Şiir Ödülü, 2009Yunus Nadi Şiir Ödülü, 2014 Enver Gökçe Şiir Ödülü, 2017 KEGEV M. Sunullah Arısoy Şiir Büyük Ödülü ile 2017 Kıyı Dergisi Şiir-Emek Ödülü’nün sahibidir.
Ertelenen 2014 yılı Enver Gökçe Şiir Ödülü, 2017 yılında açıklanarak kitap dalında Hüseyin Atabaş’a verildi.
Bir kısım şiirleri Almanca, Arapça, Bulgarca, Fransızca, İngilizce ve İtalyancaya çevrilmiştir. Atabaş, Edebiyatçılar Derneği‘nin kurucularından olup eski Genel Saymanı ve Genel Başkan Yardımcısıdır, Ayrıca TYS (Türkiye Yazarlar Sendikası), Dil Derneği, PEN Yazarlar Derneği ve BESAM (Bilim ve Edebiyat Eserleri Sahipleri Meslek Birliği)’ın (kurucu) üyesidir.
“Hüseyin Atabaş Türk şiir deneyini yaşamış, ondan çok şey edinmiş, Türkçeyi güzel kullanan, güzel şiir söyleyen” bir şair olarak nitelediği Atabaş için, Metin Altıok ise, “Kim ne derse desin, hakkı yenmiş bir şairdir Hüseyin Atabaş. Ama inceliğin kaderi buysa bir ülkede, bunu da taşımak zorundadır, derim.” Cemal Süreyya.
"Hüseyin Atabaş'ın şiirinin bir ucunun toplumda, öteki ucunun insanın yüreğinde“ Emin Özdemir.
"Hüseyin Atabaş şiirinlerinde duyguların sözel anlatısına çok az yer verir. Onda plastik öğelerle yansıtma, duygunun somutlaşmasına yardımcı oluyor çünkü, kuşkusuz söylemi de yumuşatıyor. (...) Atabaş, evrensel barış ve kardeşlik için umudunu hiç yitirmiyor. Bu bakımdan, onun şiirine özlü, biçemli bir umut şiiri gözüyle de bakabiliriz. Denebilir ki, hemen her şiiri umut açan bir kır çiçeği gibidir. Umut, bir bakıma, onun şiirinin önemli bir öğesidir. Çocuk ve umut, altörge gibidir şiirlerinde. (...) İnsanın özgürlüğü için, gereken savaşımı, şafakla açan bir çiçeğin çıtırdayan sesiyle işler kafalara. Savaşım verirken bile, loş bir odaya süzülen ışık gibidir, kozasını ören ipek böceğidir. (...) Hüseyin Atabaş, saf, sıcak, duyarlıklı bir sevdayı da büyütür şiirinde. Özlemlerle anımsadığı içli sevdalara tutulduğu da olur. Ne ki, onun şiiri, büyüyen yalnızlığını ve toplumsal karanlığımızı çocuk sesinde boğabilen, duru, aydınlık, ipek hışırtısı gibi insanı derinden etkileyen duyarlıklar taşıyan bir şiirdir." Vecihi Timuroğlu.
Çalıştığı yerlerde sendikaların örgütlenme faaleyetleri içinde yer aldı, sivil toplum kuruluşları çalışmalarına katıldı. Halkevleri Genel Merkezi’nin yayın organı Halkoyu dergisinin yazı kurulunda görev aldı, Oluşum dergisinin yayın yönetmenliğini (1977-78), Yazın Dergisi’nin yazı işleri müdürlüğünü (1981-82) yaptı. Edebiyatçılar Derneği’nin kurucularındandır. Bu kuruluşun yürütme kurulunda sayman ve genel başkan yardımcısı olarak (1992-99) görevler üstlendi. TRT-INT (1996-97) ve Ankara’daki özel radyolarda (1997-99) kitap tanıtma ve şiir programları hazırlayıp sundu. Ankara Üniversitesi ile özel kurslarda yaratıcı yazarlık dersleri verdi. Yeni Politike ve Günlük Haber gazetelerinde köşe yazarlığı yaptı. 1999 yılında yeniden döndüğü çalışma yaşamınında Ankara Üniversitesi TÖMER Dil Öğretim Merkezi’nde editör ve Basın-Yayın Koordinatörü olarak (1999-2005) çalıştı, yayınevlerinde editörlük yaptı.
Edebiyat çevrelerinde oldukça sevilip sayılan bir kişiliğe sahip olan şair ve yazar Hüseyin Atabaş, 27 Şubat 2019 günü Ankara’da vefat etti. Şairin cenazesi 28 Şubat 2019 günü Ankara Karşıyaka Mezarlığı'nda toprağa verildi.
İlk şiiri “Kardeşçe“, 1 Mayıs 1961 tarihli Kütahya gazetesinde çıkmıştı. Sonraki yıllarda şiirlerini, şiir sanatı, edebiyat ve tolum sorunları üzerine yazılarını Sanat Dünyası, Çağrı, Çele, Özün, Türk Dili, Oluşum, Türkiye Yazıları, Halkoyu, Varlık, Kıyı, Çağdaş Türk Dili, Oluşum (iki yıl genel yayın yönetmeni), Yazın (yazı işleri müdürü),Damar, Düşlem, Cumhuriyet Kitap, Edebiyat ve Eleştiri, Hürriyet Gösteri, Karikatür,Dil Dergisi, Anadili, Kum, Ünlem Sonsuzluk ve Bir Gün ve Lacivert başta olmak üzere altmış kadar dergide; sanatsal ve toplumsal sorunlar üzerine yazılarını Barış, Yeni Ortam, Cumhuriyet, ve Siyah Beyaz gazetelerinde yayımladı. Yeni Politike ve Günlük Haber gazetelerinde köşe yazarlığı yaptı. 1974 yılında Demokratik Sol dergisinin açtığı yarışmaların şiir dalında beş şiiriyle birinci oldu. İlkyaz Töreni adlı eseriyle 1994 Cevdet Kudret Edebiyat Ödülü’nü, Yorgun Denge dosyasıyla 2005 Ceyhun Atuf Kansu Şiir Ödülü’nü aldı. Şiirlerinin bir bölümü Arapça, Almanca ve Fransızcaya çevrilerek yayımlandı. 1987'den itibaren Irak, Hollanda ve Almanya'ya sanatsal geziler yaptı. Çok sayıda sanat etkinliği düzenledi ve bu etkinliklerin bir bölümünü kitap olarak da basıma hazırladı.
1970 Kuşağı toplumcu-gerçekçi şairleri içinde değerlendirilen Hüseyin Atabaş, Cemal Süreya'nın sözleriyle, Türk şiir deneyini yaşamış, ondan çok şey edinmiş, Türkçeyi güzel kullanan, güzel şiir söyleyen bir şair olarak 20. yüzyılın son çeyreğinde Türk şiirindeki yerini aldı. Onun şiiri “soğuk kültür”le, yani yazılı kültürden çok “sıcak kültür”le, yani sözlü kültürden beslenir. Şairin halk kültüründen, ama kendinin kılarak yararlanması, dünya görüşünün gereği ve şiirinin içerik-ses bağlamının tutarlılığını gösterir. Onda bu ilişki, şiirin yaşamla bağ kurması bakımından olumluluk içerir. Hem sözlü kültürün anlatım biçiminden yararlanıp hem de bu anlatım biçimini kırarak, tekrar tehlikesini ortadan kaldırır; böylece okurla sıcak bir ilişki kurar. Bu da doğal, çünkü kendisi ile daha önce yapılan bir söyleşide, yola çıktığı şiir serüveninin altörgesinde halk destanlarının, halk türkülerinin olduğunu söylüyordu. Oradan gelen duyarlılığı değiştirip dönüştürerek çağdaş şiire taşıyor. Bu konu; günümüz şiirinin genelde halk kültüründen, sözlü kültürden, şiir geleneğimizden kopuk olması nedeniyle dikkat çekicidir. Hüseyin Atabaş’ın şiiri yalın ama derinlikli ve alçakgönüllü edasıyla insanın alıngan yerine dokunan, değişik izlekleri barındıran bir şiirdir. Atabaş düzyazılarında da dili yokuşa sürmeden, duru bir anlatım ustalığı gösterir.
Hüseyin Atabaş; 1974 Demokratik Sol Dergisi Şiir 1.lik Ödülü, 1994 Cevdet Kudret Edebiyat-Şiir Ödülü, 2005 Ceyhun Atuf Kansu Şiir Ödülü, 2009Yunus Nadi Şiir Ödülü, 2014 Enver Gökçe Şiir Ödülü, 2017 KEGEV M. Sunullah Arısoy Şiir Büyük Ödülü ile 2017 Kıyı Dergisi Şiir-Emek Ödülü’nün sahibidir.
Ertelenen 2014 yılı Enver Gökçe Şiir Ödülü, 2017 yılında açıklanarak kitap dalında Hüseyin Atabaş’a verildi.
Bir kısım şiirleri Almanca, Arapça, Bulgarca, Fransızca, İngilizce ve İtalyancaya çevrilmiştir. Atabaş, Edebiyatçılar Derneği‘nin kurucularından olup eski Genel Saymanı ve Genel Başkan Yardımcısıdır, Ayrıca TYS (Türkiye Yazarlar Sendikası), Dil Derneği, PEN Yazarlar Derneği ve BESAM (Bilim ve Edebiyat Eserleri Sahipleri Meslek Birliği)’ın (kurucu) üyesidir.
“Hüseyin Atabaş Türk şiir deneyini yaşamış, ondan çok şey edinmiş, Türkçeyi güzel kullanan, güzel şiir söyleyen” bir şair olarak nitelediği Atabaş için, Metin Altıok ise, “Kim ne derse desin, hakkı yenmiş bir şairdir Hüseyin Atabaş. Ama inceliğin kaderi buysa bir ülkede, bunu da taşımak zorundadır, derim.” Cemal Süreyya.
"Hüseyin Atabaş'ın şiirinin bir ucunun toplumda, öteki ucunun insanın yüreğinde“ Emin Özdemir.
"Hüseyin Atabaş şiirinlerinde duyguların sözel anlatısına çok az yer verir. Onda plastik öğelerle yansıtma, duygunun somutlaşmasına yardımcı oluyor çünkü, kuşkusuz söylemi de yumuşatıyor. (...) Atabaş, evrensel barış ve kardeşlik için umudunu hiç yitirmiyor. Bu bakımdan, onun şiirine özlü, biçemli bir umut şiiri gözüyle de bakabiliriz. Denebilir ki, hemen her şiiri umut açan bir kır çiçeği gibidir. Umut, bir bakıma, onun şiirinin önemli bir öğesidir. Çocuk ve umut, altörge gibidir şiirlerinde. (...) İnsanın özgürlüğü için, gereken savaşımı, şafakla açan bir çiçeğin çıtırdayan sesiyle işler kafalara. Savaşım verirken bile, loş bir odaya süzülen ışık gibidir, kozasını ören ipek böceğidir. (...) Hüseyin Atabaş, saf, sıcak, duyarlıklı bir sevdayı da büyütür şiirinde. Özlemlerle anımsadığı içli sevdalara tutulduğu da olur. Ne ki, onun şiiri, büyüyen yalnızlığını ve toplumsal karanlığımızı çocuk sesinde boğabilen, duru, aydınlık, ipek hışırtısı gibi insanı derinden etkileyen duyarlıklar taşıyan bir şiirdir." Vecihi Timuroğlu.
"Biçimde belli bir ustalık düzeyine ulaşmış olan Atabaş'ın, yumuşak, özentisiz, aydınlık, insancıl bir ses tonu var." Ataol Behramoğlu
Eserleri
Şiir
- Gelecek (1975),
- Yanarca (1979),
- Bitmeyen (1983),
- Yüzün Bende (1988),
- İlkyaz Töreni (1993),
- Saydam ve Gizli (1997),
- Düşe Yazdım (2002),
- Yorgun Denge (2005),
- Çıplak Su (2009),
- Ömür Lekesi (2011),
- Umut, Her Zaman (2014),
- Yaşayıp Giderken (2018).
- Kale ve Bozkır (1994),
- Özgürlüğün Geldiği Gün (1999),
- Türkçe Yaralı Dilim (2003),
- Dünyada Kimse Var mı? (2007).
- Dilin Gizilgücü / Şiir Sanatına Giriş (2009).
- Çağdağ Şiirimizde Karadeniz Duyarlığı (2015).
- Niyazi Akıncıoğlu / Umut Şiirleri (Ömer Can ile, 1985),
- Şimdi Okullu Olduk / Okul ve Öğrenci Fıkraları (1991),
- Bilmece Bildirmece (1991),
- Aziz Nesin Günleri (1995),
- Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı (A. Şimşek, D. Dirlikyapan ile, 1998),
- Ankara Rüzgârı / Ankara Şiirleri Seçkisi (Ali Cengizkan ile, 1998),
- Ceyhun Atuf Kansu Şiir Buluşması (1999),
- 2000 Yılında Türk Şiiri (2001),
- Türkiye’de Eleştiri ve Deneme (2002),
- Türkçe’nin Yurttaşı Nâzım Hikmet (2003),
- Dil ve Dilimiz Türkçe (2005).
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder