Sürgün Adası Leros

Yannis Ritsos'a

Yürek, denince
kırmızı, plastik bir maketi gösteriyor öğretmen
büyükanne
yumuk yumruğunu gösteriyor küçüğün
balıkçılar bir adayı gösteriyor
derin, lacivert bir denizin ortasında.

Leros.
Nasıl da güm! güm! atıyor.
Barışa, aşka ve iyiliğe ilişkin
bütün sözcükler sürgün burada.
Boşuna arıyorlar çantasını
sakallarına karışmış
aradıkları sözler
poyrazla gelen tuzlar.
Çivit çevreli pencerelerinden
meraklı ve kırışık
yüzler bakan
tahta kapılarında
haçlar ve sarmısaklar sarkan
bu küçücük ada
yaşlı bir ana gibi şairi kucaklıyor.
Yıldızların balıkçısı, diyorlar ona.
Çünkü o her gece
ağlarını salar lacivert boşluğa
sabah olunca
ağlara takılmış
bir parça mavi bulacağını bile bile
kırık bir yıldız.

Adanın karıncığında bir karınca
sakızdan iplikler çekmeye başlamış bile.
Ant içmiş olmalı
bütün o sürgün sözcüklerden
ada ada bir oya çıkarmaya
fenerler, dalgalar ve rüzgar
tuz ve yosun
kokan balıkçılar
sonsuz bir oyun kursun
tiril tiril
tirşe bir mendil
olsun diye koca derya.
Yıllarca yuvalarını yağmalamışlar onların
yıllarca ekmeklerini almışlar ellerinden
bıkıp usanmadan onarmışlar yuvalarını
ekmeklerini taştan çıkarmayı bilmişler.
İçlerinden en çalışkan olanı
kurşuna dizmişler
elinde beyaz bir karanfille.

Ve çakıltaşları kadar bilgin o karınca
bir an yorulup durunca
sakız rakısı içiyor
Yunanlı emekçilerin geleceği için
ve her "şerefe" sözünde
bir gurbet türküsü duymuş gibi
tüyleri diken diken oluyor
seksen kilometre ötede
Milaslı rençberlerin.

Evet, yetim kalmış özgürlük!
"Kuş kanadı kalem olsa"
bu yakadan karşı yakaya
binlerce uçurulsa
birden hıçkırmaya başlayabilir
iç geçirebilir
atını yeni yitirmiş bir köylü gibi
ve durup dinlenmeden güzelim şeyler anlatır
der: hiç kimse gülmeyecek bu adada
hiç kimse ağlamayacak burada
henüz isim konulmamış
duvağına dokunulmamış
bir erinç okunacak yüzlerde.
On iki dama taşı değil
Elifin bir fincan ödünç pirinç
istediği Eleni'nin boynunda
ışıl ışıl on iki taş olduğunda on iki ada
inanın,
kırk gece değil, kırk gün
her bengi düğün
duyulacak çaldığında davullarını.
Ve
katarlamış mayayı
kolunda yağız beyi
başlayacak yavaştan
sirtakiye ferayi.
Adanın karıncığında
sakızdan iplikler çeken o karınca
yüzlerce yıllık gümbürtüyle
patladığı zaman,
"Ege Denizi kararınca."

Erdal Alova

En Son Çıkan Şarkılar

Her Şeyin Yüreği Vardır

Her şeyin yüreği vardır.

Toprağın yüreği tohumdur
acı acı çatlar.

Göklerin yüreği güneştir
ışık ışık oynar.

Aşkın yüreği susuzluktur
sevgi sevgi sızlar.

Şiirin yüreği sevinçtir
kıpır kıpır eder.

Zamanın yüreği insandır
kavga kavga yanar.

İnsanın yüreği barıştır
tıkır tıkır atar

Erdal Alova

En Son Çıkan Şarkılar

Tersinmeler

Her dağ
bir gün açıklar
sürgün bir deniz olduğunu

Cam sıkılınca kendinden
kum dilinde konuşur

Gece
bir çakıltaşı operasıdır
kurbağaların söylediği

Sonsuzluğun dudağında
mavi bir uçuktur gök

Kızılcıklar
o yanık yağmurlar

Her ırmak
açıklar bir gün
yüzünü hiç görmediğini

Ve sırayla
döneriz yaban yanımıza.

Erdal Alova

Adam Sanat

Ekim 1990

Erdal Alova

Erdal Alova

Erdal Alova 17 Haziran 1952, Ankara doğumlu. Türk Şair. 1959’da Eskişehir’de başladığı ilk ve ortaöğrenimini Ankara’da tamamladı. 1970’te başladığı Ortadoğu Teknik Üniversitesindeki öğrenimini iki yıl sonra yarıda bırakarak İstanbul’a yerleşti. İlk gençlik yıllarından itibaren o dönemin Türkiye İşçi Partisi çizgisine ilgi duydu.

İlk yazısı kurucuları arasında yer aldığı Liseli Gençlik dergisinde Brecht ve Epik Tiyatro başlığıyla yayımlandı. 1970 kuşağı şairlerinden olan Alova’nın ilk şiiri (Issız Gül), 1973’te Memet Fuat yönetimindeki Yeni Dergi’de yer aldı. Diğer şiirleri de Yeni Dergi’nin yanı sıra Militan, Sanat Emeği, Hürriyet Gösteri ve Adam Sanat dergileri ile yönettiği Politika gazetesi sanat sayfasında yayımladı. Bitik Kent adlı eseri ile 1996 Cemal Süreya Şiir Ödülünü kazandı. Federico Garcia Lorca, Konstantinos Kavafis, Pablo Neruda, Z. Herbert, Guillevic ve Catullus’tan yaptığı çeviriler kitap olarak yayımlandı. Vaptsarov'dan çevirileri de kitap olarak yayınlandı.

"Şiirlerini Nazım Hikmet ve Orhan Veli şiirinin ortak bölgelerinde yazıyor. Yalınlık ve lirizmin toplumcu bir inançla birleştiği bu şiirler, klasik bir tamamlanmışlığa ulaştıklarında şairin Eluard'a sevgisi de seziliyor. Son yıllarda dile, sözcüklere Can Yücel'ce bir yaklaşım. Kendi kuşağının çok az ürün veren, fakat başarılı bir şairi." (Ataol Behramoğlu)  

"Alova, şiirlerinde, siler ‘horozdan çapağını sabahın’, karşısında ‘huysuz bir güneş’ dursa da, gözlerinden hiç gitmez ‘düş artıkları’; ‘En erkek elleri’yle okşar ‘En kadın’ yanını. Aradığı yasemin sesidir şiirde dikenleri terlese de zengin Tensemeler çölünde, varacağı yerde ‘kara mühür’lü kapılarla ‘Rüzgâr’ın acı söylentileridir şiirine katık edeceği. Nergisî: Çözülme yayılır onun şiirine bir biçimde karşılığını hayatta bulan ve bir başına yıkandığı Persona’da keşfettiği. ‘Nesnesini unutmuş kelime’lerdir şiirinin özünü emziren. (...) Şiir yolculuğuna çıkarken şiirin her yerde ve her zaman olduğunu çoktan kavramış biridir o. Göğsünü gere gere ‘Ey nesnelerin sonsuz çeşitliliği!’ diye tüm gücüyle bağırır, sonra da onların şiirini yazmak istediğini duyurur dünyaya. Onun şiirinde nesneler cirit atar, şiirinin atardamarını oluşturur nesneler. Dünyayı nesnelerle kavrayan bir şairdir o. Hayata nesnelerle bakar ve verdiği kavgada nesneleri de yanına alır." (Gültekin Emre)


Şiir

• Uzaktan Gelen Sesler (1979), 
• En Son Çıkan Şarkılar (1973-1980 arası şiirleri, 1980), 
• Giz Dökümü (1989), 
• Bir Aksacık Karınca (1980-89 arası şiirleri, 1994), 
• Bitik Kent (1990-95 arası şiirleri, 1995), 
• Birinci Tekil Şarkı (2001), 
• Dizeler / 1973 - 2001 (2001).

Çevirileri

• Nikola Vaptsarov, Bir Hayat Fabrikası Kuracağız (1980)
• Nikola Vaptsarov, Seçme Şiirler (1992)
• Federico Garcia Lorca, Bütün Şiirlerinden Seçmeler (1995)
• Pablo Neruda, Kuşlar Sanatı (1998)
• Yorgo Seferis, Bir Şairin Günlüğü (1945-1951 Günleri) (2004)
• Oscar Wilde, Mutlu Prens (2004)
• Herodas, Mimoslar (2007)
• William Shakespeare, Atinalı Timon (2009)
• Catullus, Bütün Şiirleri (2010)
• Amorgoslu Semonides, Kadınlar Üzerine (2010)
• Herakleitos, Kırık Taşlar (2012)
• Pablo Neruda, Kaptanın Dizeleri (2015)
• Oscar Wilde, Dünyanın Tek Gerçek Hayaleti (2016)

Ödüller

• 1996 Cemal Süreya Şiir Ödülü, Bitik Kent
• 2009 Necatigil Şiir Ödülü, Toplu Şiirler (2008 - 1973)
• 2016 Yunus Nadi Şiir Ödülü, Birinci Çoğul Şarkı

Hakkında

• Vitrindekiler (Cumhuriyet Kitap, 3.12.1998),
• Behçet Necatigil / Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (18. bas. 1999), 
• Şükran Kurdakul / Şairler ve Yazarlar Sözlüğü (gen. 6. bas. 1999), 
• TBE Ansiklopedisi (2001), 
• Turhan Günay / Erdal Alova
• Turgay Fişekçi / Alova
• Eray Canberk / Alova Şiirine Kuşbakışı
• Gültekin Emre / Ömre Akan Dizeler
• Osman Çakmakçı / Sebil Gibi Nektar (Cumhuriyet Kitap, 21.3.2002)
• Ataol Behramoğlu / Büyük Türk Şiiri Antolojisi