Zeytinliklerin boğulmuş platini
ve toprağın ve ölü İspanyolların arasında
o zalim dalgaya direnen
pak hançerin var, ey Jarama.
Oraya geldi Madridli adamlar
barutla yaldızlanmış yürekleriyle
külden ve dirençten bir ekmek gibi
geldiler oraya.
Demirle duman arasında
ezilmiş kristalden bir daldın sen,
madalyalardan uzun bir çizgi gibiydin
utku kazanmışlara, ey Jarama.
Ne yanan maddelerin galerisi
ne de kızgın patlamaları havanın
ya da topların kasvetli karanlığı
üstün geldi suyuna.
Kana susamışlar içti
suyunu, içti yukarı çevrilmiş ağızlarla:
İspanyol su ve zeytinlikler
doldurdu onları unutuşla.
Suyun ve zamanın tek bir saniyesi
Mağriplilerin ve hainlerin ırmak yatağı kanı
titredi ışığında acı bir kaynaktan
balık gibi.
Halkının acı unu doğruldu
her yerde metalle ve kemiklerle,
muazzam ve buğday ağırlığınca
korudukları soylu toprak gibi.
Jarama, yalnızca ağzım
betimleyemez senin ışıltını ve gücünü,
ve soluk elim:
dinleniyor orada ölülerin.
Dinleniyor orada hüzünlü göğün,
taşlaşmış barışın, yıldızlı akıntın,
ve halkın sonsuz gözleri
koruyor kıyılarını.
ve toprağın ve ölü İspanyolların arasında
o zalim dalgaya direnen
pak hançerin var, ey Jarama.
Oraya geldi Madridli adamlar
barutla yaldızlanmış yürekleriyle
külden ve dirençten bir ekmek gibi
geldiler oraya.
Demirle duman arasında
ezilmiş kristalden bir daldın sen,
madalyalardan uzun bir çizgi gibiydin
utku kazanmışlara, ey Jarama.
Ne yanan maddelerin galerisi
ne de kızgın patlamaları havanın
ya da topların kasvetli karanlığı
üstün geldi suyuna.
Kana susamışlar içti
suyunu, içti yukarı çevrilmiş ağızlarla:
İspanyol su ve zeytinlikler
doldurdu onları unutuşla.
Suyun ve zamanın tek bir saniyesi
Mağriplilerin ve hainlerin ırmak yatağı kanı
titredi ışığında acı bir kaynaktan
balık gibi.
Halkının acı unu doğruldu
her yerde metalle ve kemiklerle,
muazzam ve buğday ağırlığınca
korudukları soylu toprak gibi.
Jarama, yalnızca ağzım
betimleyemez senin ışıltını ve gücünü,
ve soluk elim:
dinleniyor orada ölülerin.
Dinleniyor orada hüzünlü göğün,
taşlaşmış barışın, yıldızlı akıntın,
ve halkın sonsuz gözleri
koruyor kıyılarını.
Pablo Neruda
"Üçüncü Konaklama"nın "Yürekteki İspanya"
"Üçüncü Konaklama"nın "Yürekteki İspanya"
Şubat 1937’de Cumhuriyetçi Ordu, Uluslararası Tugay’ın da yardımıyla, nasyonalist bir saldırıyı Madrid yakınlarındaki Jarama Irmağı dolaylarında püskürterek Valencia ve Katalonya’ya giden yolların açık kalmasını sağlamıştır.
Fas, Moritanya ve yeni kurulmuş Sahra Cumhuriyeti, eskiden İspanya’nın sömürgeleriydi. İspanyolca “Maures” olarak adlandırılan bu bölgeye Türkçe “Mağrip” denilmektedir. Cumhuriyet yönetimine başkaldıran Franco, Fas Garnizon Komutanlığı görevini yürütmekteydi. Franco’nun ordusu sömürge askerlerinden ve lejyonerlerden de oluşmaktaydı. Neruda’nın şiirlerinde “Mağripli” olarak yer alan deyimi Franco’nun ordusu şeklinde algılamak gerekir.
Fas, Moritanya ve yeni kurulmuş Sahra Cumhuriyeti, eskiden İspanya’nın sömürgeleriydi. İspanyolca “Maures” olarak adlandırılan bu bölgeye Türkçe “Mağrip” denilmektedir. Cumhuriyet yönetimine başkaldıran Franco, Fas Garnizon Komutanlığı görevini yürütmekteydi. Franco’nun ordusu sömürge askerlerinden ve lejyonerlerden de oluşmaktaydı. Neruda’nın şiirlerinde “Mağripli” olarak yer alan deyimi Franco’nun ordusu şeklinde algılamak gerekir.
