Kardeşim Hasan

Kardeşim Hasan,
bu harup ağacı kollarını açmıştı
bizi zorba temmuz güneşinden korumak için
bardağın elde ve tabaktaki demet umudun
bulunduğu bir zamanda
(kim ağlarsa-dedin-kendi gömütünü kazar)

Yuvamız oldu o
ve erincimiz vardı
ve sürdürmek istedik bunu.

Dün gece yastık diye bir toprak tümseğinde uyurken ben
bombaların güneşi kararttığını gördüm yine
ve sayamadım ölüleri
kattım senin oğlunu da
kattım benim oğlumu da
daha dün
orak makinesini kullanmayı öğrettiğimiz
ve birlikte tarla kuşu avladığımız.
Dün gece sen uyumadın kardeşim Hasan
yerim sertti deme bana
karpuz tarlalarındayken toprakta bile uyurduk biz.

Köyümüzü anımsamış olmayasın
Senin topların ve benim kurşunlarım
yeryüzünden silip attı
senin camini
ve benin kilisemi
anayurt ve din için savaştığımızı söylemelerine karşın.

Senin yuvan
benim yuvam
bizim tarlalarımız,
senin oğlan
benim oğlan
hangi anayurt, kardeşim Hasan?
Senin yuvan
benim yuvam
senin oğlan
benim oğlan
ve yaşadık biz
hasat zamanı elini uzattın bana
zeytinlerin toplanmasında beni çağırdın yardıma
Beşparmak ve Trodos dağları bekliyorlar
ve anayurtlar arıyoruz biz
ve silahların gölgesinde yaşıyoruz geceleri.
Yaktığın ormanlar
"birlikte yaşamanın olanaksızlığına" inandırmak için bizi
yasadışı silahlarla bezendi şimdi
-Amerikan özgürlüğü işte-

Annen karşılaşsa annemle
"komşu" deyip seslenirler birbirlerine
ve biz de bir şeyler bulabiliriz aslında
-Bu topraklar ve sevgimiz onlara-

ya çocuklarımız, kardeşim,
nasıl unutabilirler silahlı askerleri
ne nefretlerini sulayan kandökümünü?
Düşünmedik mi çocuklarımızı
bu dağların doruklarının
bu vadilerin
bu denizin sahiplerini.

Çocuklarımız, kardeş
nereye ekecekler tohumu
-toprak çok küçük
ve o kadar çok parçaladık ki onu -

Analarımız,
ve bizler, kardeş
nasıl unutabildik ki
çocuklarımızı?
Güneşin ellerimizden gitmesine
izin verecek miyiz
güneşin bizden alınmasına
izin verecek miyiz
Hasan, kardeşim?

Kostas Grekos

Çeviren: Neşe Yaşın

Sevmek

Sevmek,
Duyunca bu kelimeyi insan
bir şeyler kıpındanır içinde
usulca
ağırdan.
Dalar kimisi
kimisi kurar hayalini
yaldızlı sarı saçları okşamanın
Belkide kimisi hatırlar.
eskiden avucunun içinde tuttuğu
yumuşacık kaymak tenli eli
Oysa
oysa sevmek birtanem
acıyı yüreklerden
umutsuzluğu gözlerden silmektir
kurtarmaktır karanlığından umudu
kapkara gecenin.
Dinle sevgilim
verebiliyorsan eğer
kan damlayan yüreklere
minnacık da olsa o sevincini
yaşamanın
ve eğer verebiliyorsan kapkara gözlere
parlaklığını kavganın
-yitirdiklerimizden sonra -
sevmek o'dur işte.

Zeki Cemal

Gel Gör Ki Sıralamışlar Çocukları

kamyon kamyon insan ölüsü geliyor
kamyon kamyon ölü adayı gidiyor ...
bozuk plak gibi çalıyor kafamızdaki acı
niye bu savaş
niye bu... konuş ...

dolu dolu olur gözlerimiz
tank iskeletlerini gördüğümüzde
yol kenarlarında yanmış ...

çiçek demetlerinin en güzelini
aldılar ellerinden çocukların ...
elleri soğuk demirlere kenetli
soğuk demirler
öldürücü ...

daha söyleyemediğimiz nice şarkılar var
sevdalar var
dünyalar var görmediğimiz ...

dizi dizi sıralamışlar çocukları
gözleri faltaşı olmuş babaların ...
gel gör ki sıralamışlar çocukları
kızı erkeği
silahlanmış ...

bozuk plak gibi çalıyor kafamızdaki acı
niye bu savaş
niye bu... konuş ...

kamyon kamyon insan ölüsü geliyor
kamyon kamyon ölü adayı gidiyor ...

M. C. Azizoğlu

15 Mayıs 1978

Neşe Yaşın'a Karşılıklar

A.

Neşe
işitmiştik ki
yurdunu sevmelidir insan,
aynı şeyleri söyler
senin ve benim babam.
Ve biz ellerimizi uzatıyoruz
ikiye bölünmüş memleketimizde
fakat kana bulanıyor telörgülerde.
Bekleyeceğim seni yine de
yarın aynı saatte,
bir karanfil armağan etmek için sana
doğum gününde
ama beceremeyeceğim saçlarına takmayı
onu telörgülerin üzerinden atacağım sana
kan kokmasın diye
yüreklerimize çok benzeyen o çiçek.

B.

Yurdumuzun
ikiye bölündüğünü yazdın
son mektubunda
ve soruyorsun bana
hangi parçasını sevmeli öncelikle
Neşe
sen yüreğini parçalara bölme
özgür bir güvercin yap onu
her yere gidebilen
pasaportsuz bir kuş

Neofitos Taliotis

Çeviren: Mehmet Yaşın

Küçük Tanrı

Kıbrıs'ın küçük Tanrı'sı kalkıp gömütlerden
yürür yücelere, cennete doğru.
Taşıyarak ellerinde ve omuzlarında
anaların adadığı
binlerce yanık mumu.
Ve kokudan sersemlemiş, yol alırken yukarlara
- kan kokusu mu, tütsü mü yoksa -
karışır kafası bu adaklarla.
"Bunların hangisi Rum ananın
hangisi Türk'ün?"
Birbirine karıştırır artık yüzleri
dilleri karıştırır.
Ama onlar, her biri kendi dilinde hala
"bizim tanrımız" bizim Tanrımız" diye haykırmaktadır ...

Petros Sofas

Çeviren: Neşe Yaşın - Mehmet Yaşın

Yağ Yağmur

Ne dişi, ne erkektiniz
iki çocuktunuz sadece
kara saçlı
Beraber çektiniz içinize taze kokusunu kırların
ve ürperişin.

Yabani kekik çiğnediniz
Saklambaç oynadınız
kavrulan başaklar arasında
ezdiniz kehribar tanelerini bağda fıçılarla
bağda fıçılarla
iki çocuktunuz sadece
Cumartesi akşamı kolalı gömlekleri
ve boyalı ayakkabılarıyla
caka satardı delikanlılık sokak kapısında

Karalar bağlamış ana
Boş başlı ana
Ecel sana sormadı
Ecel sana sormadı
Türk müsün Rum musun
Ecel sana sormadı
Ecel sana sormadı
başka çocukların da var mı
Yalnız aştı yaslı eşiğini
Ve oturdu sofrada karşına
Koy yağı kandile ve lafla
Meryem ile
Koy toprağı çiçekli ve bir türkü yak karanfile
Koy merhemi yarana
ve gözyaşı
aldatılmış yüreğine Oy!
Yağ yağmur, yıka yağmur
Irmak ak derinliklerimize
çok acı, çok kurak
yüreğimize.

Eli Peonidu

Çeviren: Neşe Yaşın - Mehmet Yaşın

Anısına

Yaşamı bir baharda sona eren
küçük yabancı Merife için

Altınlaşıyor portakallıklar
limonluklar Lefke'de
Ama uyumaya nereye gidesin?
Ayazlı toprağa çıkacak dizlerin
(yarısı aşınmış topuklar
yarı kadın yarı çocuk bacaklar)
Uzattığı eli tut portakallıkların
Ve Lefke'deki limonlukların
kaldır başını yükseğe.
Olağan bir ömür on dokuz yıl
Söyleyin portakal bahçeleri toprağa düşenleri
ve bir yandan çürüyenleri
On dokuz çıplak portakal ağacı
çiçeksiz ve meyvesiz.
Ama uyumaya nereye gidesin?
Bir avuç ak toprak
Bir avuç kum nehirden
ve bir bardak yağmur suyu
gidermen için susuzluğunu.
Fakat bir düşünce verdik sana:
kanatlanması kuşun.
Yok olmadın.

Eli Peonidu

Çeviren: Neşe Yaşın - Mehmet Yaşın

Gel Gidelim Naime

Sana yazayım demiştim, fakat birden
engeller geldi aklıma. Dil, mektuptaki pullar,
ve binlerce el mektubun içindeki
çıplak ruhuma dokunacak.
Göçmen masasında duran iki kahve fincanından
başka bir şey kalmadı.
Küçük Kıbrıs'ımız, beşiğinde uyuyan bir bebek,
başının üstünde kuşlar ve deniz kızları dolaşıyor,
bebek acıkınca benim göğsümde süt, susayınca
senin göğsünde su. Eskiden olduğu gibi.

Sana yazayım demiştim, fakat birden
aramıza yabancı sözcükler girdi.
Göç, tecrit ve kaybolanlar.
O zamanlar ikimiz, bu sözcükleri küçümsüyorduk.
İkimiz, yanyana, avluda elişimize eğiliyorduk
ikimiz bu kelimeleri kitre ağacının köküne
gömmüştük. Hayatımız bir elişi, bir ırmak
bir kök, bir çiçek gibi akıp gidiyordu.

İkimiz de yağmuru bekliyorduk
Çevremizde tuzlu deniz ve kurumuş kuyular
Eğilerek bu kuyulara, ruhumuza sesleniyorduk.
Bir-iki Deprem!
iki-üç Açlık!
üç-dört Ateş!
ve çekirgeler!
ve Yılanlar!
ve Dolu!
Fakat yağmur gelmiyordu.
Karıncalar susuzluktan çıldırmışçasına
deliklerine toprak taşıyorlar ve diri diri
bu toprağın altına gömülüyorlardı.
Muhtarlar, bir haberci seçmek için
saatlerce uğraşıyorlar ve geleceği öğrenmek
için onu bilici Mabetine gönderiyorlardı
Fakat Mabet yıkılmıştı, bu son kardeş kavgasında
bu ani ölümde, bu yabancılar akınında
Ve sen gittin. Alıp başını kuzeye gittin
Kendi kendime soruyorum, benim yatağımda
nasıl uyuyabiliyorsun, benim hayaletlerimle nasıl
arkadaşlık kurabiliyorsun?
Ve sen gittin, Seni alıkoymak için hiçbir
şey yapamadım. Sense karşı gelemedin.

Gel gidelim, Çorbamız soğumuştur.
Ölüler darılmazlar, yalnız hayret ederler
her şeyin bitmediğine.
Gel gidelim Naime. Önümüzde kuru
bir ırmak, kuru otlar ve yükseklerde
yusyuvarlak, terli Ağustos güneşi.

Eli Peonidu

Çeviren: Neşe Yaşın - Mehmet Yaşın

Kardeşim Osman

Kardeşim Osman, yüreğimi açarım sana
sevginin karbeyaz bir lale gibi filizlendiği
mutsuzluğumu ve acımı birleştiririm seninkiyle
uzatırım elimi.

Kan yolu hiçbir yere götürmez kişiyi
nefret tohumlarını zorba yabancılar ekti
ve onların ürkütücü giyotini sallanmakta
başımızın üstünde.

Yıllar yılı dost yaşadık bu topraklarda
tatlı davranış, meyvelerini sundu bize
ve kucağında sımsıkı sardı
gözetti bizi.

Yağmurun altında ya da kızgın güneşte terleyerek
çalışırken tarlalarda, üzüm bağlarında
aynı ekmek somununu paylaşırdık
bu küçük işyerinde.

Orada üzünçler ve acılar yok oldu
ve düşlerimiz - güzel ve aynı
uzak yolculuklara çıkan
dostluk kayıkları gibi.

Bütün dünyanın Barış şarkılarıyla çınlayacağı
ve yeryüzünün bütün insanlarının
kardeş olacağı günü düşlerken
unuttuk birbirimizi

Kostas Kleanthis

Çeviren: Neşe Yaşın

Ölümsüz Bir El Sıkış

An gelir
an geçer
seslerini işitiriz
görürüz geçtiklerini
anılar penceresinden
Hepsinin önünde
Mişauli-Kavazoğlu
O güzel bayrakla.
izlerler.
Mihaili
Elya
Yahya
Eksintari
Hikmet-
Gürkan
ve Sella,
Kana banmış kalem
ve ötekiler.
Meşaleler taşıyarak geçerler
tarihin meşalelerini taşıyarak
ellerinde.
Karanfiller taşıyarak
ceketlerinde.

Binlerce el
alkış tutar onlara
ve karşı tepelerinden
Beşparmakların
binlerce yoldaş
zorlar yarı karanlığını
tanın.
Onlar da geçerler
yaklaşırlar
belgileri duyulur
"Barış dostluk
kardeşlik"
Dağlar ses verir
Yankı yol alır Mesarya'da
ve dolaşır gök mavisi
denizi.
Yaklaşırlar
ölçülü adımlarla
yavaş ama dimdik.
Uzatın ellerinizi
telörgülerin üzerinden
hazır olmalıyız
ölümsüz bir el sıkışa.

Antis Kanaklı

Çeviren: Neşe Yaşın - Mehmet Yaşın

Ayrılık Çok Şey Getirdi

ayrılık
koyu bir başlangıç getirdi
yetmişdördün yazından sıcak ...

ayrılık
koyu bir özlem getirdi
yetmişdörtün yazından göçenlere ...

ayrılık
koyu bir bilinç getirdi
yetmişdördün yazından doğanlara ...

ve ayrılık
koyu bir inat getirdi
yetmişdördün yazından kalanlara ...

M. C. Azizoğlu

1 Mayıs 1978

Göçmencikler

Göçerken bir Kıbrıslı çocuk
kuzeyden güneye
unutmuş evinde melodikasını
unutmuş evinde melodikasını
en güzel şarkıları çalmak istiyor

Göçerken bir Kıbrıslı çocuk
güneyden kuzeye
unutmuş evinde badem ağacını
unutmuş evinde badem ağacını
hep ağlamak istiyor.

"Melodikanı vereyim
getir bana badem ağacımı" -

Ama aşamaz ki çocuklar
kocaman duvarları
Geçemez ki çocuklar
mayın tarlalarını.

Neşe Yaşın

Aralık 1978 - Ankara

Sevgilimin Türküsü

Sevgilimin türküsüydü deniz
mavi sesine demir attı savaş
sevgilim,
ölü asker.

Sevgilimin türküsüydü buğday
altın bakışlarına kelepçe vurdu savaş
sevgilim
ölü asker

Sevgilimin türküsüydü Barış
beyaz gülüşünü ikiye böldü savaş
sevgilim,
ölü asker.

Duyuyorum sevgilimi
türkü söylüyor ölü asker.
evimizin kapısını çalıyor mavi türküler.
Duyuyorum,
barış için en güzel türküleri söyler
savaşta ölenler.

Mehmet Yaşın

Ölüm Boş Bir Sayfadır

Ölüm boş bir sayfadır

Üzerinde ne geçmiş yazılıdır
ne de gelecek

Ne acı ne sevinç
ne sabır ne direnç

Üzerinde ne sevda yazılıdır
ne ekmek

Ölüm boş bir sayfadır

Zeki Ali

Toronto, 1982

Tay

Sen nasıl taysın be
Sen nasıl tay
Sen nasıl tay...

Günlerboyu aç
Ve günde üç öğün kırbaç ...

Sen nasıl gençsin be
Sen nasıl genç
Sen nasıl genç ...

Açlık bir yana da
Boyunduruk iğrenç ...

Tayım benim
Gerilmemiş yayım benim
Kopar ipini fırla
Dağlara kaç ...

Sen bağlı durdukça
Ve sırtında kırbaç
Ferman padişahın
Dağlar da padişahındır ...

Orbay Deliceırmak

Nötron

Cevriyemin bileziği Cevriyemin kollarında güzeldir ...
Tüfek icat olmuş, mertlik bozulmuş, o bir gazeldir ...
Artık yavrunuza değil, yavrunuzun beşiğine sarılın
Analar heyy analar
Beşikler ninnilerden güzeldir.

Orbay Deliceırmak

Aşk Kokulu Memeli Sevgilime Bir Şarkı

Yurdumun güzel kokulu kavunları değil mi
besleyen senin de aşk kokulu memelerini,
gözlerin aşk rengini bu ülkeden almadı mı
yurdumuzun toprağından buğu gibi yükselen
kokudan almadı mı gövden sevda güzelliğini
ve güzel kadın sesin aşk mevsimi rengini,
bu toprağın şarkılarından almadın mı
bir sevişme çığlığı gibi güzelliğini,
seni de bu acılar ve sevinçler emzirmedi mi?

Sevgilim, güzelim, gözlerin aşk rengini
benim sevdalı gözlerimden almadı mı
gözlerin bir sevişmeden almadı mı rengini;
öyleyse sen de kuşatılmışsın bu kan tufanıyla,
sen de kulaçlıyorsun aynı acı denizlerini.
Seni kucaklayan gövdemden çıkan kıvılcım
senin sevda kokulu gövdenden de çıkmadı mı?
Öyleyse iyi aç sevgilim, güzelim ve bak
bu yaralı dünyaya, aşk irisi gözlerini

Fikret Demirağ

Lefkoşa, 13 Ağustos 1982

Yüreğin Karıştığı Şarkı

Bu haksız, bu kirlenmiş dünyada
sevgilere saygılı ol ey insan

Sevdalara saygılı ol
yüreklerin üstüne basıp geçme

Bulut sızan evlerin, dilsiz portakalların
Kanayan şarkısına kulak ver

Yüreğin arada bir bulutlansın
yaşama saygılı ol

Sevinçlere, acılara saygılı ol
küllerine bile basıp geçme

Bu yoğun insan kirlenmeleri
ey ozan, şiirinde yer bulsun

Çocukların uçucu çiçek yüzleri
sana bir şeyler anımsatsın

On beş deniz, yüz ülke gezsen
yurdunda olsun yüreğin

Saygılı ol ekmeğe ve şiire
yüreğin yaşamı uğultusunu duysun

Umutlara saygılı ol ey insan
kütlelerine bile basıp geçme

Fikret Demirağ

Lefkoşa, 8 Ocak 1984

Babil Daha Uzakta

Sevinme ilkyazın geldiğine
N'olursun sevinme
Bir yıl daha kocadık
Bir yıl daha tükendi hayatımızdan
Bir yıl daha

Anılarımız paslanıyor görüyor musun
Yalnızlık oluyor kurtlar gibi
Bir garip hal ortalıkta
Bir garip hal ortalıkta

Eski ilkyazlar nasıldı hatırla
Acep tükendi mi
Umut çeşmesinin suyu

Gençliğimizi kaçırdılar uzun soluklu atlarla
Peşlerinde çığlık çığlığa
Bir yarı aydınlıkta kaldık
Bir yarı aydınlıkta

Yitirdik sevinci ilkyaz sabahlarından
Eski serin rüzgarlar üşütür bizi
Artık koşamayız ayaklarımızda tutsak zincirleri
Babil her yıl daha uzakta
Babil daha uzakta

Özker Yaşın

Evrensel Yankılar

I.

dört yanım süt mavisi cam duvar
üstümde iç içe aydınlıklar
ışık
hava
ateş
kan
buğu
ve sihirli parmakların gezindiği doğal kubbe
durup haykırırım içimin bir boşluğundan
sesimin şimşekleri görünmese de
sarsılır göklerin en yüce katı
belki merih
belki satürn
yankılar verir
sesimin
sesi
belki neptünden
"gerçek olamaz bu" derim
bu evrensel ayna
bu anıt-yapı
peki
bu ses
kimin sesi
bir düş olmalı
kırılmış birazı dünden

Osman Türkay