Talip Apaydın

Talip Apaydın

Talip Apaydın doğumu 1926 Polatlı, Ankara; ölümü 28 Eylül 2014 Ankara. Türk toplumcu yazar ve şair.

İlkokuldan sonra Çifteler Köy Enstitüsü'ne ardından Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü'ne kaydoldu. Daha sonra Gazi Eğitim Enstitüsü Müzik Bölümü'nü bitirdi. Yüksek Köy Enstitüsünden arkadaşı Halise Sarıkaya ile evlendi. 1979 yılından emekliliğine kadar Turhal ve Amasya'da öğretmen olarak görev yaptı.

Hasan Oğlan Köy Enstitüsü'nü ve Gazi Eğitim Enstitüsü Müzik Bölümünü bitirdi. Öğretmenliği sırasında ilerici-toplumcu görüşleri nedeniyle çeşitli kez kovuşturmaya uğradı.

Edebiyata şiirle başlayan Apaydın daha sonra öykü ve romana yöneldi. İlk şiirleri ve öyküleri Köy Enstitüsü Dergisi’nde yayımlandı. Ayrıca Fikirler, Yeditepe, Beraber, Yeni Ufuklar, Varlık, İmece ve Türk Dili dergilerinde de yazıları şiirleri yayımlandı. Köy Edebiyatı akımının temsilcileri arasında yer aldı. İlk romanı Sarı Traktör ile tarımda makineleşme konusuna bir umut olarak yaklaştı. Yarbükü'nde ise köylüler arasında toprak ve su paylaşımı ile ilgili çekişmelerin olduğu zorlu yaşam koşullarını anlattı. Öykü ve romanlarında doğa betimlemeleri ve insan ilişkilerini tüm doğallığı ile yansıttı. Anı, oyun, çocuk edebiyatı türlerinde de eserler verdi.

Talip Apaydın'ın, başlıca şiirlerinin de konusu olan Anadolu toprağı gibi, kıraç, yalın, gösterişsiz, fakat alttan alta dirençli bir şiiri var. Aydınlık, namuslu, insanca ve yurtseverce düşünceleri, didaktizme düşmeden, söylenebilecek en az sözcükle, en yalın biçimiyle söylüyor. Kimi tema özellikleriyle Ceyhun Atuf Kansu'ya, şiirindeki yalın kurguyla A. Kadir'e yakın. Şiirlerindeki etkileyicilik, dile getirdiği gerçekleri en yalın, en özlü, en aydınlık biçiminde verebilmesinden geliyor. Daha önceki yılların ürünlerinde, toplumsal sorunları dile getiren aydın kimliğinin yanısıra, engin bir yaşama sevincinin, dizginsiz bir özgürlük duygusunun kıvılcımları da duyumsanıyor.

Eserleri

Şiir

• Susuzluk (1956)

Öykü

• Ateş Düşünce (1967)
• Öte Yandaki Cennet (1972)
• Koca Taş (1974)
• O Güzel İnsanlar (Çocuklar için Hikâyeler, 1978)
• Yolun Kıyısındaki Adam (1979)
• Yangın (Çocuklar için) (1981)

Romanları

• Sarı Traktör (1958)
• Yarbükü (1959)
• Emmoğlu (1961)
• Ortakçılar (1964, 1974)
• Ferhat ile Şirin (Halk için roman, 1965)
• Toprağa Basınca (Çocuklar için, 1966)
• Define (1972)
• Yoz Davar (1973)
• Toz Duman İçinde (1974)
• Tütün Yorgunu (1975)
• Kente İndi İdris (1981)
• Vatan Dediler (1981)

Hatıraları

• Bozkırdaki Günler (1952)
• Karanlığın Kuvveti (1967)

Tiyatro Eseri

• Bir Yol (1966)

Radyo Oyunu

• Yapılar Yapılırken
• Otobüs Yarışı (Yayımlanmamış radyo oyunu)

Ödülleri

• Tütün Yorgunu 1976 Madaralı Roman Ödülü
• Köylüler 1992 Orhan Kemal Roman Armağanı
• Yapılar Yapılırken ve Otobüs Yarışı 1975 TRT Yayınlanmamış Radyo Oyunları Sanat Ödülleri