Yeniyıl Armağanı

Yarı gecede ışığını söndürme sakın
Hiç değilse perdeye düşen gölgeni izleyeyim özlemle
Ve yaz güneşlerinden kopardığım ışıl ışıl hediyeni
  Bırakıp eşiğine uzaklaşayım

Yarı gecede düşlerimin ışığını söndürme sakın

ZAHRAD
Çeviri: Ohannes ŞAŞKAL

Velet

Mahallenin velediyim
- zillerinizi çalarım
ve siz açıncaya dek kapıyı
pırr.. ben kirişi kırarım -
bakarsınız - kimse yok

Mahallenin velediyim - bilirim
öyle tak eder ki canınıza
öyle fitili almış - basarsınız ki kalayı
bir pirelenmeyegörün benden
hiç dinlemez - bozarsınız façamı

Mahallenin velediyim - yine de
çaldığımda kapınızı
görürüm ki - iyiye yorarsınız hep -
          umutlarla coşkularla hummalı
          kim bu diye
          bir hoş
          koşarsınız kapıya

o umut
     ve o düş anı
olası mutluluk anı o kısacık
ki bir an olsun renge boğar
     ışıtır
     tekdüze yaşantınızı
- mahallenin velediyim - bana borçlusunuz
     siz o hazzı

ZAHRAD
Çeviri: Ohannes ŞAŞKAL

Test

1. Eski ekâbirden kaç kişi kaldık

     a) iki kişi kaldık
     b) dört kişi kaldık
     c) sade yüz kişi kaldık
     d) ya da kalmadı kimse

2.Sahilinden geçecek olursanız Kumkapı'nın

     a) leziz bir balık yemeyi düşlersiniz
     b) deniz üstünde yürüyüp gitmek istersiniz Adalar'a
     c) yaşam ne çabuk geçti diye düşünürsünüz
     d) hatırlarsınız beş lira borcunuz olduğunu Agop'a

3.Ününüz semtten semte yayıldığında

     a) kaldırımdan gitmek varken
         sokağın tam ortasından yürürsünüz
     b) bir saat geç uyanırsınız sabahları
     c) bilirsiniz neresidir dünyanın merkezi
     d) bilmezsiniz neresidir dünyanın merkezi

                          İşte böyle
     Ününüz semtten semte yayıldığında
     Sahilinden geçecek olsanız Kumkapı'nın
                          Düşünün
     Eski ekâbirden kaç kişi kaldık

ZAHRAD
Çeviri: Ohannes ŞAŞKAL

Sözcükler Sözcükler

Sözcükler sözcükler - benim askerlerim sizsiniz - 
Ben sizi bir bir bağrıma basarım ve tümen tümen
Ellerimle dizerim - 
Ve her şeyin yoluna girdiğini gördüğümde
- Nasıl hiçbir ordu - hiçbir asker yanlış adım yürümez - 
Sizi savaş alanına sürerim -

Benim çatalyürek askerlerim sizsiniz - 
Benim adımla inersiniz siz - ölüm soluyan alana savaşmaya - 
Şair bayrağım yüce
Işıltıyla dalgalanır sizin güçlü ellerinizde - 
Savaşırsınız - kale ve burç ele geçirirsiniz utkuyla - 

Sözcükler sözcükler - benim gözüpek askerlerim - 
Ben sözcüklerin çılgın komutanı - siz olmadan yokum ben

ZAHRAD
Çeviri: Ohannes ŞAŞKAL

Mavi

Gel de maviyi anlat solucana
Ne deniz görmüş
Ne nehir
Ne gök
Ne de mavi gözlü bir solucana tutulmuş - 
Siz asıl bana sorun o maviyi

ZAHRAD
Çeviri: Ohannes ŞAŞKAL

Fosiller

Fosiller yanıtlar
         yüzyıllık soruları
Her yanıttan sonra
yeni sorular biter topraktan

Günbatımının kızıl ufkunda
         kaygan bir daire çizer zaman
Orada dolanır bellek
         başlangıç noktasına varmak için


Bir köpek toprağı eşeler
sakladığı kemiği bulmak için

ZAHRAD
Çeviri: Ohannes ŞAŞKAL

Elçi

Ben sizin en eski düşünüzüm
               bir daha göremeyeceğiniz düşünüz
Ve hepimizin içindeki gizli infilâkım ben
               bir daha hatırlayamayacağınız

Eski ölçülerinizi parçalayacaksınız
Çünkü sizin en büyük hayalinizden büyüğüm
Kozmonot pilotunuzum
Sınırsızlığınızın sınırıyım ben

Ben sonuncu elçinizim sizin
             Siz kimsiniz

ZAHRAD
Çeviri: Ohannes ŞAŞKAL

Bir Kedinin Günlüğüne

Mahallede on kedi varsa
           Biri sensin

Yüz kedi varsa
           Biri yine sen
- Ama bu kez yüzde birsin -

Oysa okşadığım - tek bir kedi -
           O kedi
           Yüzde yüz sensin

ZAHRAD
Çeviri: Ohannes ŞAŞKAL

Bir Adamın Aklı

Ağaca bakar - görmez ağacı - kendini görür
Yola bakar - görmez yolu - kendini görür

Yukarı bakar - yıldızlar var gökyüzünde - 
Görmez - kendini görür

Ve aynaya bakar - görmez kendini - 
-Selâm verir

ZAHRAD
Çeviri: Ohannes ŞAŞKAL

Zahrad

10 Mayıs 1924 tarihinde İstanbul'da doğdu, 21 Şubat 2007 tarihinde 
yine aynı kentte bu dünyayı bize bırakıp gitti. Asıl adı Zareh 
Yaldızcıyan'dır. Hukukçu, baştercüman, dışişleri bakanlığı danışmanı 
olan babası Movses Yaldızcıyan, Zahrad 3 yaşındayken veremden 
öldü. Anne tarafından dedesi Levon Vartanyan (Hacı Levon) 
tarafından yetiştirildi. 1942'de Pangaltı Mıkhitaryan Lisesi'ni bitirdi.
İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi' ndeki eğitimini yarım bırakıp
ticaretle uğraştı. Zahrad, Filipin Hükümeti, Leonardo da Vinci 
Akademisi ve Kaliforniya Yuvarlak Masa Şövalyeleri tarafından onur
belgeleri ile ödüllendirildi. Ermeni Bilim ve Sanat Ansiklopedisi ile 
İngiltere'de yayımlanan "International Who's Who In Poetry"nde 
(Uluslararası Şiirde Kim Kimdir Ansiklopedisi) yer aldı. 1991'de 
Erivan'da Katolikos I. Vasken tarafından "Aziz Sahak - Aziz Mesrop" 
nişânına lâyık görüldü. 1999'da Ermeni Yazarlar Birliği tarafından 
'Movses Khorenatsi' nişânı ile onurlandırıldı.Bir Taşla İki Bahar kitabı 
'Haygaşen Uzunyan' ve 'Eliz Kavukçuyan-Ayvazyan' edebiyat ödüllerine 
değer bulundu. Zahrad, "İstanbul Ermeni Şiiri" olarak da anılan Çağdaş 
Ermeni Şiirinin ustalarındandı. Klasik Ermeni şiirinin esintisindeki ilk 
dönem şiirlerinden sonra, bir süre Garip Akımı'nın etkisinde kalan 
Zahrad, daha sonra yeni yaratım biçim ve yöntemleri denemeye, düşünce 
ve coşkusunu gerçeküstücü bir teknikle geliştirerek çarpıcı imgeler, 
şaşırtmacalar, ayrıntıyla bezenmiş yaşama parçacıkları ile özgün 
bireşimsel bir yapı ve dil oluşturdu. Şiirleri 25 dile çevrildi.

YAPITLARI

Büyük Şehir (1960)
Renkli Sınırlar (1968)
İyi Gökyüzü (1971)
Yeşil Toprak (1976)
Bir Taşla İki Bahar (1989)
Yağ Damlası (1993)
Eğri Oturalım Gigo Konuşalım (1994)
Bir Elek Su (1995)
Sınırbaşı (1997)
Haçsız Taşsız Haçkar (1998)
Ucu Ucuna (2001)
Yapracığı Gören Balık (2002)
Işığını Söndürme Sakın (2004)
Su Duvardan Yukarı (2004)

TÜRKÇE'DE ZAHRAD

Yağ Damlası, Çeviri: Ohannes Şaşkal, İyi Şeyler Yayıncılık, İstanbul, 1993
Yapracığı Gören Balık, Çeviri: Ohannes Şaşkal, Belge Yayınları, İstanbul,2002
Işığını Söndürme Sakın, Çeviri: Ohannes Şaşkal, Adam Yayınları, İstanbul, 2004

Yapracığı Gören Balık

Minnacık bir balık bir yaprak gördü
Körpe - yeşil - ve yemiş bahar güneşini
-yaprak değildi
Bahardı gördüğü-
Ve o düşle fırladı denizden
Ve düştü kaldı

Balık ki yaprağı görüp sarhoşladı
O ben'im işte

Erik ağacından düşen yapracık
Damarlarında hâlâ özsuyun hazzı
Bir gözyaşıyla
Sapından sarkan

Yaprak ki düştü erik ağacından
O ben'im işte

Ve çiçekler arasındaki erik ağacı
Güneşe ve yağmura dikmiş gözünü -
-Güneş ki olduracak meyvasını
Yağmur ki besleyecek meyvasını
Meyva ki sürdürecek erik ağacını

Ağaç ki çiçekler arasında
O ben'im işte

Ve meyva ki güneş kokar
Usulcana erir ağzında
Ve bir an emip de çekirdeğini
Ya yere atarsın ya da denize

O çekirdek ki mutlu
O ben'im işte


ZAHRAD

Çeviri: Can YÜCEL

Ayrım

Gigo kendine bir gözlük aldı
Neye baksa hep mavi görüyor
Gökleri mavi- denizleri mavi
Sevdiği kızın gözleri mavi
Mavi görüyor hep neye baksa

Etrafına bakınıyor burnunda gözlüğü
Sen diyorsun ki denizler mavidir
oldum olası
Sen diyorsun ki gökler mavidir
oldum olası
Yeni oldu bu diyor - inanmıyor sana

Gigo kendine bir gözlük aldı
Maviyi mavi görüyor artık


ZAHRAD

Çeviri: Can YÜCEL