Şiir, Sadece

14 Mart 2011 Pazartesi

Gazel XXII

Mefâ'îlün/Mefâ'îlün/Mefâ'Üün/ Mefâ'üün 


1. Dinriş her gonceye Ayılrlıgıtm râzm sabâ dirkrti 
    Ağzm durmak olmaz korharam ey gül sana dirler

2. Esîr-i derd-i ışk u mest-i câm-ı hüsn çoh amma 
    Blzüz meşhur olan Leyi! sana Mecnûn mana dirler

3. Senim mlhr ü vefa gösterdügün ağyara çoh gördüm 
    Galatdur kim seni btanihr omurlar bî-vefâ dirler

4. Sana dirler büt-i Çin zülfüne zürmâr söylerler 
    Zlbİ hnftm yohlar küfr söylerler hatâ dirler

5. Masa dirierdi evvel bir melekdür sevdügün amma 
    Görenler men faktrl gökten inmiş bir belâ dirler

6. Marîzi ışk akd-i zülfün eyler ârzû zira 
    Mu'âllcler bu mahlik derde müşkildür deva dirler

7. Fuzûli âşıka dirler okur kim terk-İ ışk eyle 
    Dimezler mi hatâ tağyir kd hükm-i kaza dirler


Fuzuli

1. Bahar rüzgârı, âşıklığımın sırrını her goncaya söylemiş derler. El ağzını tutmak olmaz. Ey gül! Korkarım sana da derler.

2. Aşk desndinm e*iri ve güzellik kadehinin sarhoşu çok ama meş­hur olan biziz. Sana Leylâ, bana Mecnun derler.

3. Senin başkalarına sevgi ve vefa gösterdiğini çok gördüm. Sa­na sevgisiz ve vefasız demeleri yanlıştır.

Okumak, Azeri Türkçesinde çağırmak, söylemek demektir ki. Eski Anadolu Türkçesinde de bulunan bu kelime halk ağzında yaşa­maktadır.

4. Sana Çin putu, saçma da zünnar derler. Hay imansızlar küfür söylerler ve hata derler.

Zünnar, papazların siyah kuşağıdır. Siyahlığı ve uzunluğu dola-yısıyle saç zünnara benzetilir. Hata kelimesi tevriyen kullanılmıştır. Hata yanlış anlamında kullanıldığı gibi, Çin'in batısındaki Huten ülkesinin adıdır. Hata veya Hıtay biçiminde kullandır. Ahunun göbeğinden elde edilen misk bu ülkede elde edilir. Küfür kelimesi de tevriyelidir. Küfrün bir anlamı da kara demektir. Çin ülkesi putlanyla meşhur olduğu gibi çin kelimesinin öteki anlamı «knmm»dır. Beyitteki Çin, hata, küfür, zün­nar kelimeleri saçla ilgili olup ihamı tenasüp sanatı yapılmıştır.

5. Önceleri bana sevdiğin bir melektir derlerdi. Şimdi onu gö­renler ben fakire gökten inmiş bir belâ derler.

6. Aşk hastası saçının düğümünü arzu ediyor. Çünkü doktorlar bu tehlikeli derdin devası güçtür diyorlar.

Saç ipe, kemende benzetilir. Âşığın sevgilinin saçının düğümünü arzulamasından kasıt, saçın düğümü ile asılmak istemesidir. Düğüm güç açılması dolayısıyle müşkil kelimesi ile ilgilidir.

7. Âşık Fuzûlî'ye aşkı bırak diyenler, kaza ve kaderin hükmünü değiştir diyerek yanlış söylemiyorlar mı?