Şiir, Sadece

2 Ağustos 2013 Cuma

Senin Toprağından Da Göçüyorum Uzağa

Senin toprağından da göçüyorum uzağa,
Amerika, ve kuruyorum titrek meskenimi,
seyahat ediyorum, şarkı söylüyorum
ve konuşuyorum her gün.
Ve Asya’da, Sovyetler Birliği’nde, Ural’da dinleniyorum
ve yayıyorum yalnızlık ve reçineyle yoğrulmuş ruhumu.

Seviyorum insanların sevdada ve kavgada
yarattığı bu geniş mekanı.
Hâlâ kuşatıyor Ural’daki evimi
yüksek bir sütun gibi sessizlik
ve çam ağaçlarının hayli eski gecesi.
Burada doğdu çelik ve buğday
insan elinden, insan memesinden.
Ve çekiçlerin şarkısı çeler eski ormanın aklını
yeni mavi bir mucize gibi.
Buradan bakıyorum insanların muhteşem bölgelerine,
daha düne kadar yabanıl tilkilerin yaşadığı ormandaki
şebboylar gibi ışıldayan okullara,
fabrikalardan ve şarkılardan, aşktan,
çocuklar ve kadınlardan oluşan bir coğrafyaya.
Bu noktadan kapsar elim haritada
yeşil bölgeleri, dumanını
binlerce atölyenin, kumaşların
kokusunu, dizginlenmiş enerji
karşısında şaşırılmasını.
Ve öğleden sonraları dönerim yeniden evime
yeni yapılmış yollardan
ve girerim lahananın piştiği
ve yeni bir kökün
dünyaya yayıldığı mutfaklara.


Ve buraya gene geldi delikanlılar,
fakat milyonlarcası da alıkonuldu,
hapsedildi, sallandı darağaçlarında,
özel fırınlarda yakıldı,
yok edildi ta ki kalmayana dek anılarda
hatırlanan adlarından başka bir şey.
Köyleri de öldürüldü onların:
Sovyet toprağı da öldürüldü,
milyonlarca cam kırığı ve kemikler aktı birlikte,
inekler ve fabrikalar, hatta savaşın yuttuğu
İlkbahar bile kayboldu.
Gene de geri geldi delikanlılar,
ve onların kanlarında erimişti
kurulmuş bu ülkeye olan sevgileri,
ki damarlarıyla söylüyorlar Ülkem diye,
Sovyetler Birliği diye şarkı söylüyorlar kanlarıyla.
Prusya ve Berlin’in fatihleri
geri döndüklerinde net konuştular,
yeniden doğması için
şehirlerin, hayvanların ve ilkbaharın.
Walt Whitman, kaldır çimen sakallarını,
bak benimle bu ormandan,
bu rayiha dolu ihtişamdan.
Ne görüyorsun, Walt Whitman?
Görüyorum diye anlatıyor benim bilge biraderim
görüyorum ölülerin hatırladıkları
şehirdeki fabrikaların nasıl işlediğini,
muhteşem Stalingrad’da.
Görüyorum savaşan ovayı,
acıdan ve yangından,
yarının nemli sisinden bir traktörün
geldiğini, gıcırdayarak gidiyor tarlalara.
Ver bana sesini ve gömülmüş göğsündeki gücünü,
Walt Whitman, ve yüzünün
ağırbaşlı köklerini ver bana,
bu tekrar kuruluşun şarkısını söyleyebilmem için!
Stalingrad, senin çelik katısı sesin duyulur,
kat kat doğuyor yeniden umut
ortak oturulan bir ev gibi,
ve bir titreme yeniden yürüyüşte,
öğreterek,
şarkı söyleyerek
ve kurarak.
Sudan, taştan ve demirden bir orkestra gibi
kandan dirildi Stalingrad,
ve ekmek yeniden çıkıyor fırınlarda,
ilkbahar görülüyor okullarda, rüzgâr
tırmanıyor yeni yapı iskelelerine, yeni ağaçlara,
sallarken koca Volga demir grisi beşiğini.
Çam ve sedir ağaçlarından yapılmış
yeni kutulardaki
bu kitaplar toparlandı
ölmüş cellatların mezarları üzerinde:
harabeler arasına kurulan bu tiyatrolar
saklıyor işkenceyi ve direnci:
anıtlar gibi ışıklı kitaplar:
her bir kahraman için bir kitap
her bir milimetresi için ölümün,
bu değişmeyen şöhretin her bir çiçek yaprağı için.

Sovyetler Birliği, eğer toplasaydık
senin kavganda akan bütün kanları,
ölmekte olan özgürlük yaşasın diye
bir anne gibi dünyaya sunduğun şeyleri,
o zaman yeni bir okyanus olurdu,
her şeyden daha büyük,
her şeyden daha derin,
bütün ırmakların toplanması gibi canlı,
Araukanya volkanlarının ateşi kadar etkili.
Bu denize daldırın ellerinizi,
dünyanın her tarafından gelen ey insanlar,
sonra kaldırın ellerinizi
ki bu denizde boğasınız unutanı, taciz edeni,
yalan söyleyeni ve kirleteni,
senin kanına tecavüz etmek için
Batı’nın çöplüklerinden
yüzlerce küçük köpekle işbirliği yapanları.
Özgür insanların anası!

Ural çamlarının muhteşem kokusundan
görüyorum Rusya’nın kalbinde
oluşan kütüphaneyi,
sessizliğin çalıştığı laboratuarı,
yeni şehirlere kereste ve şarkı götüren
trenleri görüyorum,
ve bu pelesenkten barış bir nabız daha büyüyor
yeni doğmuş bir göğüs gibi:
kızlar ve güvercinler dönüyor geri bozkıra
ve dalgalanıyor beyazlıkla,
portakallıklar altınla dolup taşıyor:
bugün pazar yeri
her bir şafakla
yeni bir kokuya sahip,
acıların en büyük olduğu
yaylalardan yeni bir koku geliyor:
mühendisler sayılarıyla titretiyor
ovaların haritasını,
ve borular dolanıyor uzun yılanlar gibi
buharlı kışın yeni toprağına.

Eski Kremlin’in üç odasında
Josef Stalin isimli bir adam yaşıyor.
Gece geç saatte sönüyor lambası.
Dünya ve ülkesi rahat vermiyor ona.
Diğer kahramanlar hayat vermişti anayurda,
bunun dışında yaratmak için katkıda bulunuyor,
kurmak ve korumak için anayurdu.
Bu yüzden o muazzam ülkesi onun bir parçası
ve ülke dinlenemediği için dinlenemiyor O da.
Daha önce buldu kar ve barut
onu eski haydutların karşısındayken
orada (tıpkı şimdi olduğu gibi) diriltmek isteniyordu
açlık ve sefalet, kölelerin kaygısı,
milyonlarca yoksulun uyuyan acılarını.
Batı’dan gönderilen “kültür savunucuları”
Wrangel’e ve Denikin’e karşıydı o zaman.
O zaman derileri yüzüldü bunların,
cellatların savunucularının, ve Sovyetler Birliği’nin
engin topraklarınca çalıştı Stalin gece ve gündüz.
Fakat sonra, kurşundan bir dalgayla geldi
Chamberlain’in beslediği Almanlar.
Stalin karşıladı onları o muazzam sınırlar boyunca,
bütün geri çekilişlerinde, bütün saldırılarında,
ve ta Berlin’e kadar geldi oğulları
halktan oluşan bir fırtına gibi
ve getirdi Rusya’nın yayılan barışını.

Molotov ve Voroşilov
oradaydı, görüyorum onları
diğer yüksek generallerle,
kontrol edilemezlerle.
Karla kaplı meşe ormanı gibi sağlamlar.
Hiç birinin sarayı yok.
Hiç birinin yok kendi özel alayları.
Hiç biri zengin olmadı savaşta
satarak kanı.
Hiç biri seyahat etmiyor bir tavus kuşu gibi
Rio de Janerio’ya ya da Bogotá’ya
yönetmek için işkenceyle kirlenmiş satrapları:
hiç birinin yok iki yüz takım elbisesi,
hiç biri sahip değil silah fabrikalarının hisselerine,
fakat hepsi hisse sahibi sevincin
ve ölümün gecesinde ayağa kalkan
şafağı çınlayan bu muazzam ülkenin
dirilişinin hisse sahibi.
Onlar “yoldaş” dediler dünyaya.
Marangozu kral yaptılar.
Hiç bir deve geçmiyor bu iğne deliğinden.
Temizlediler köyleri.
Bölüştüler toprağı.
Yücelttiler köleyi.
Ortadan kaldırdılar dilenciyi.
Yok ettiler zalimi.
Bu muazzam geceye ışık saçtılar.


Bu yüzden sesleniyorum sana, Arkansaslı kız, ya da
neredeyse sana, West Pointli şanslı delikanlı, ya da daha iyisi
sana, Detroitli mekanikçi, ya da en iyisi
sana, New Orleanslı kapıcı, hepinize
konuşuyorum ve söylüyorum ki: sağlam adımlarla ilerleyin,
açın kulaklarınızı bu yüce insanlığa,
ne Dışişleri Bakanlığı’nın şık beylerindenim ben
ne de çeliğin kanlı krallarından,
fakat Amerika’nın en güney bölgesinden bir şairim,
Patagonyalı bir demiryolu işçisinin oğluyum,
And dağı havası gibi Amerikanım,
bakır ve petrol yavaşça dönüşürken
altına uzak krallar için
hapis, işkence ve kaygı bugün ağır basıyor
sürüldüğüm anayurdumdan.
Bir elinde altını
öbür elinde de bombayı ezen
bir put değilsin sen.
Sen, benim gibisin, benim daha önce olduğum şey gibi,
savunmamız gereken şeysin, en temiz Amerika’nın
kardeş yeraltı, sıradan insanlar
caddelerde ve sokaklarda.
Benim kardeşim Juan ayakkabı satıyor,
tıpkı senin biraderin John gibi,
bacım Juana patates soyuyor
tıpkı kuzenin Jane gibi,
ve benim kanım tıpkı senin kanın gibi Peter,
maden işçilerinin ve denizcilerin kanı.

Sen ve ben açacağız kapıları
böylece Ural havası girecek
mürekkepten perdeleri aşarak,
sen ve ben anlatacağız hiddetle:
“Sevgili beyefendi, buraya kadar, geçemezsiniz öteye”.
Çünkü biziz sahibi dünyanın,
ve burada işitmek istemiyoruz
makineli tüfeklerin vızıltısını, fakat bir şarkı olabilir
ve ondan sonra bir şarkı daha ve bir tane daha burada.


Pablo Neruda
"Canto General"den "Que despierte el leñador"